Ποιος δεν έχει δει ένα παιδί να τρέχει και να τσιρίζει στο σούπερ μάρκετ, ή να ξαπλώνει στο πεζοδρόμιο κλαίγοντας και τους απεγνωσμένους γονείς να δοκιμάζουν πιθανά κόλπα και να του τάζουν δώρα για να το επαναφέρουν στην τάξη; Ποιος δεν έχει αντιμετωπίσει το παιδί του που αρνείται πεισματικά να ντυθεί ενώ η ώρα έχει περάσει;
Τα πείσματα είναι συχνό φαινόμενο κατά την προσχολική περίοδο. Μπορεί να συμβαίνουν όταν το παιδί είναι αναστατωμένο, θυμωμένο, κουρασμένο, πεινασμένο ή απλώς δεν μπορεί να χειριστεί μια κατάσταση. Θεωρούνται φυσιολογική συμπεριφορά, φυσιολογικό στάδιο της ανθρώπινης ανάπτυξης, σε ηλικίες 1 εως 4 ετών, όταν διαρκούν λίγο 2-5 λεπτά και δεν έχουν χειριστικό χαρακτήρα.
Το παιδί βγαίνει εκτός ελέγχου, και μπορεί να φωνάζει, να χτυπάει, να χτυπάει το κεφάλι του, να πέφτει κάτω, να κρατά την αναπνοή του, να κάνει εμετό, να δαγκώνει, κλπ. Τα πείσματα παρουσιάζονται το ίδιο συχνά σε αγόρια και κορίτσια. Η εκρηκτική αυτή διάθεση με συχνά ξεσπάσματα κορυφώνεται στον 3ο χρόνο της ζωής.
Είναι χρήσιμο να αναγνωρίσουμε τι προηγείται ενός ξεσπάσματος για να παρέμβουμε επιτυχώς. Συχνά πρόκειται για μια απογοήτευση ή δυσκολία, πείνα, κούραση, ανεπαρκή εκτόνωση με φυσική δραστηριότητα ή υπερβολική διέγερση και έντονο παιχνίδι.
Η οικογενειακή ένταση ή δυσλειτουργία μπορεί να επιδεινώσει ή να παρατείνει κάτι που ξεκινά ως φυσιολογικό αναπτυξιακό στάδιο. Μια συμπεριφορά εκτός ελέγχου, βέβαια, μπορεί να οφείλεται σε αντιγραφή ενδοοικογενειακής βίας. Η εξέταση του παιδιού από τον παιδίατρο, θα αποκλείσει αίτια παθολογικά που επιδεινώνουν την συμπεριφορά. Παρότι πρόκειται για φυσιολογική συμπεριφορά, τα παιδικά πείσματα προκαλούν έντονο στρες στους γονείς, αμφιβολίες για την ικανότητά τους να χειριστούν το παιδί και φόβο για την διανοητική κατάσταση του παιδιού τους.
Οι γονείς πρέπει να εκπαιδευτούν στο να προλαμβάνουν τη συμπεριφορά και να βοηθούν το παιδί να αναπτύξει αυτοέλεγχο του θυμού του. Οι γονείς μπορεί να προλάβουν την πείνα, την νύστα, την μοναξιά, την υπερδιέγερση, να αποφεύγουν τις απαιτήσεις που δεν αρμόζουν στην ηλικία του, όπως και τις συνεχείς απαγορεύσεις και αποδοκιμασίες προς το παιδί. Όταν δεν παραλείπουμε να δώσουμε προσοχή και να επιβραβεύσουμε το παιδί μας, ενισχύουμε την επιθυμητή συμπεριφορά!!!
Κρίστυ Καραγιαννίδου Τζίμα
Παιδίατρος