Γιατί τα παιδιά ξυπνάνε στη διάρκεια της νύχτας;

Πολλοί γονείς αναρωτιούνται και δοκιμάζουν διάφορες τεχνικές προκειμένου να το αποφύγουν.

-Γιατί το παιδί μου δεν κοιμάται όλη τη νύχτα;
Μπορεί να σας φανεί εντυπωσιακό αλλά δεν υπάρχει παιδί και υπάρχει ενήλικας που κοιμάται όλη τη νύχτα. Η νυχτερινές αφυπνίσεις είναι μέρος του φυσιολογικού κύκλου του ύπνου. Απλά οι άνθρωποι χωρίς διαταραχή ύπνου, ξέρουν πώς να αποκοιμούνται ξανά χωρίς βοήθεια. Με λίγα λόγια εάν ένα παιδί έχει μάθει να αποκοιμιέται με τη βοήθεια του γονιού του ή με κάποια άλλη βοήθεια, π.χ. πιπίλα, μπορεί να δυσκολεύεται να αποκοιμηθεί ξανά μετά από αυτά τα φυσιολογικά διαλείμματα ύπνου χωρίς την βοήθεια αυτή.

Φυσικά ακόμη και τα παιδιά που γενικά κοιμούνται καλά, μπορεί να αποκτήσουν διαταραχή ύπνου στην πορεία. Κοινές φοβίες προσχολικής ηλικίας όπως φαντάσματα, τέρατα και άλλα πράγματα που μπορεί να πεταχτούν μέσα στην νύχτα μπορεί να φέρουν αναταραχές για κάποια διαστήματα. Μεταξύ των ηλικιών 3 και 6 ετών συχνή εμφάνιση έχουν και οι εφιάλτες.

Επίσης, οποιαδήποτε αλλαγή στην καθημερινή ρουτίνα φέρνει αλλαγές στον ύπνο όπως διακοπές, ασθένεια, μετακόμιση, μεταβολή στην ώρα ύπνου.

-Πώς να αντιμετωπίσουμε τις νυχτερινές επισκέψεις του παιδιού;
Είναι 3πμ και ενώ κοιμάστε βαθιά αισθάνεστε ένα χτύπημα στον ώμο, που επιμένει και επιμένει μέχρι που ανοίγετε τα μάτια σας και βλέπετε το μικρούλι σας να λέει ”μαμά σε χρειάζομαι”. Εάν δεν σας ενοχλούν οι νυχτερινές αγκαλιές ή μετατροπή της κρεβατοκάμαρας σε οικογενειακό κρεβάτι, δεν πειράζει να ενδώσετε. Αλλά αν αυτό θέλετε να το αποφύγετε θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε κάποιες στρατηγικές για να αντιμετωπίσετε ένα παιδί που δεν θα μείνει στο δικό του κρεβάτι..

Την ώρα του ύπνου πολλά 3χρονα και 4χρονα παιδιά έχουν ακόμη δυσκολία να αποκοιμηθούν χωρίς πιπίλα ή το αρκουδάκι ή τη μουσική τους ή τη μαμά… το πρόβλημα είναι ότι αν αυτή η βοήθεια δεν είναι διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή όταν το παιδί ξυπνήσει μπορεί να δυσκολευτεί να ξανακοιμηθεί. Άρα σταδιακά και ευγενικά σταματήστε τη χρήση βοηθημάτων που προϋποθέτουν την παρουσία σας.

Όταν βάζετε το παιδί για ύπνο, φύγετε από το δωμάτιο ακριβώς όπως θα θέλετε να φύγετε στη μέση της νύχτας. Εάν σκοπεύετε να σβήσετε το φως στο χωλ όταν πάτε για ύπνο, σβήστε το από την ώρα που πάει το παιδί για ύπνο. Μουσική χαλαρωτική μπορείτε να βάλετε αλλά με την προϋπόθεση ότι θα παίζει όλη νύχτα. Και όποια ρουτίνα κι αν ακολουθείται προ του ύπνου (π.χ. γάλα, δόντια, παραμύθι κλπ) είναι πολύ σπουδαία να φεύγετε από το δωμάτιο πριν να αποκοιμηθεί, διαφορετικά όταν ξυπνήσει θα αναρωτηθεί γιατί δεν είστε πια εκεί; Να θυμάστε ότι πρόκειται για μια μακρά δύσκολη διαδικασία στην οποία η ευτυχία δεν έρχεται σε μια νύχτα. Να είστε υπομονετικοί.

Πρέπει να είστε σταθεροί στις αντιδράσεις. Προετοιμαστείτε. Φτιάξτε ένα πλάνο δράσης για τη νύχτα. Στις 3πμ το πρωί μπορεί να εξαντληθείτε και να υποκύψετε στα παρακάλια του παιδιού. Όσο αντίθετοι κι αν είστε με τον ύπνο του παιδιού στο κρεβάτι σας, αν το επιτρέψετε μια φορά, ξέρει ότι αξίζει να προσπαθεί. Έτσι σηκωθείτε, συνοδέψτε το παιδί στο δωμάτιο του, δώστε ένα γρήγορο φιλί και φύγετε. Πρέπει να είστε προετοιμασμένοι, ίσως χρειαστεί να επαναλάβετε την ίδια διαδρομή ξανά και ξανά.
Στην περίπτωση που το παιδί αρρωστήσει ή έχει εφιάλτη ίσως αποφασίσετε να κάνετε μια εξαίρεση.

Τότε όμως είναι προτιμότερο να κοιμηθείτε στο δωμάτιο του παιδιού παρά να το πάρετε στο δικό σας.
• Είναι φυσιολογικό ένα παιδί προσχολικής ηλικίας να αναπτύξει ένα φόβο για το σκοτάδι.
Βοηθείστε αφήνοντας ένα φωτάκι αναμμένο ( στο χωλ ή στην πρίζα). Εάν φοβάται τα φαντάσματα, τους εξωγήινους κλπ, κάντε έρευνα για τέρατα πριν τον ύπνο. Ψάξτε κάτω από το κρεβάτι, μέσα στην ντουλάπα, πίσω από κουρτίνες κλπ. Δώστε στο παιδί ένα σπρέι με ειδικό δυνατό τερατο- απωθητικό υγρό- υγρό για ασφάλεια.
• Επιβραβεύστε το παιδί σας για να το ενθαρρύνετε να μένει στο κρεβάτι του, όχι σαν δωροδοκία αλλά σαν επιβράβευση για την προσπάθεια π.χ. 1 αυτοκόλλητο για κάθε νύχτα που κοιμάται στο κρεβάτι του και όταν μαζέψει 5 αυτοκόλλητα κερδίζει ένα σπέσιαλ δωράκι π.χ. βόλτα στο πάρκο ή μπλοκ ζωγραφικής.
• Διαθέστε χρόνο για αγκαλιές.
Πολλά παιδία μένουν στο κρεβάτι τους όταν ξέρουν ότι το πρωί είναι κανονισμένη ώρα για αγκαλιές έτσι αφού δεν μπορούν να γνωρίζουν την ώρα, θα αφήσουν το δωμάτιό τους, θα εμφανιστούν όταν γίνει μέρα ή όταν οι δείκτες του ρολογιού πάνε στη συμφωνημένη θέση κλπ.
• Διαπραγματευτείτε.
Σκεφτείτε να μοιραστείτε το δωμάτιο σας και όχι το κρεβάτι σας. Φέρτε το κρεβάτι του στο δωμάτιο σας, ή βάλτε ένα sleeping bag ή ένα στρωματάκι στο πάτωμα που ευτυχώς δεν είναι άνετα. Μετά από κάποιες νύχτες ή εβδομάδες στρωματσάδα πιθανώς να προτιμήσει το κρεβάτι του.

Κρίστυ Καραγιαννίδου Τζίμα
Παιδίατρος