Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΑΛΕΤΑΣ
Πολλοί γονείς με ρωτούν πώς να κόψουν τις πάνες, ή γιατί το παιδί τους λερώνεται ενώ κάποιο άλλο μικρότερο όχι. Η εκμάθηση της τουαλέτας είναι περίπλοκη διαδικασία για το μυαλουδάκι του παιδιού, χρειάζεται υπομονή και χρόνο, και δυστυχώς δεν γίνεται την στιγμή που θα το αποφασίσουμε εμείς!
Η ανάπτυξη του ελέγχου των σφιγκτήρων προϋποθέτει τόσο τη σωματική όσο και τη νοητική ωρίμανση του παιδιού. Οι πρακτικές εκμάθησης της τουαλέτας και η ηλικία επίτευξής της ποικίλουν σε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, στα διαφορετικά μέρη του κόσμου και ανά δεκαετίες. Παλαιότερα ήταν συνηθισμένο να ελέγχουν τους σφιγκτήρες παιδιά 18 μηνών. Η εφεύρεση πανών μιας χρήσης και η ανησυχία για την ψυχολογική πίεση που ασκείται στα παιδιά οδήγησε σε ενθάρρυνση για μια παιδο-κεντρική προσέγγιση της εκμάθησης, που σέβεται την αυτονομία και την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Επιπλέον όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία της εκπαίδευσης τόσο πιο σύντομη θα είναι η διάρκεια της.
Συνήθως τα παιδιά εκπαιδεύονται σε ηλικίες μεταξύ 2 και 3 ετών. Ενούρηση θεωρούμε την ακράτεια των ούρων στη διάρκεια της ημέρας μετά τα 4 έτη και στη διάρκεια της νύχτας μετά τα 6 έτη.
Για να πετύχει ένα παιδί τον έλεγχο των σφικτήρων θα πρέπει να έχει αναπτύξει ορισμένες δεξιότητες:
α) το παιδί να αναγνωρίζει την αίσθηση- ανάγκη για ούρηση ή κένωση.
β) να μπορεί να πάει μέχρι την τουαλέτα.
γ) μπορεί να διατηρήσει μια συγκέντρωση για να μείνει στάσιμο όσο χρειαστεί.
δ) να νιώσει περηφάνια που το κατάφερε ή που χαροποίησε τους γονείς του.
ε) να κατανοήσει την αλληλουχία των πράξεων.
στ) να αποφύγει την αντιδραστική συμπεριφορά.
Όλη η προσπάθεια μπορεί να πάρει 6 μήνες ή περισσότερο και δεν χρειάζεται βιασύνη. Η επιτυχημένη αλληλεπίδραση μεταξύ γονιού και παιδιού γύρω από την εκμάθηση της τουαλέτας είναι βασικό στάδιο για μελλοντική ενεργητική διδασκαλία και εκπαίδευση του παιδιού από τους γονείς του (τρόποι συμπεριφοράς, ευγένεια, κανόνες, όρια).
Η εκπαίδευση γίνεται ευκολότερη όταν το παιδί φορά ελάχιστα και χαλαρά ρούχα χωρίς πολλά κουμπιά- φερμουάρ- ζώνες ή και πάνα-βρακάκι.
Κάποιοι γονείς επιλέγουν την προσέγγιση "χωρίς εσώρουχα" μέσα στο σπίτι ή στην αυλή. Είναι σημαντικό να διατηρούμε το παιδί στεγνό και καθαρό για να νιώθει όμορφα και ευχάριστα.
Η αλήθεια είναι ότι οι σύγχρονες έξτρα-απορροφητικές πάνες αφαιρούν τη δυσφορία, που συνήθως κινητοποιεί το παιδί για την εκμάθηση της τουαλέτας. Μπορεί βγάζοντας τις πάνες το παιδί να βοηθηθεί αφού αισθάνεται ότι βρέχεται, μπορεί όμως να τρομάξει ή να ντροπιαστεί ανάλογα με την προσωπικότητά του. Θα πρέπει σε κάθε βήμα που πετυχαίνει να επιβραβεύουμε το παιδί (π.χ. που πήγε στην τουαλέτα, ακόμη κι αν ούρησε στο πάτωμα ή που μας ενημέρωσε ότι θέλει να ουρήσει ή που έβγαλε τα ρούχα ή που χρησιμοποίησε το χαρτί υγείας ή έπλυνε τα χέρια του).
Οι γονείς πρέπει να καταλάβουν ότι θα υπάρξουν ατυχήματα. Μπορούμε να ενθαρρύνουμε την εκμάθηση σε μέρος του σπιτιού που δεν έχει χαλιά, να προσθέσουμε το ειδικό κάλυμμα στο κρεβάτι και σε περίπτωση ατυχήματος να αποφύγουμε την επίπληξη, ώστε να προφυλάξουμε την αυτοεκτίμηση και την περηφάνια του παιδιού. Σας εύχομαι καλή επιτυχία και πολλές στεγνές μέρες και νύχτες!!!!
Κρίστυ Καραγιαννίδου Τζίμα
Παιδίατρος